Madde bağımlılığı gerek çevresel gerekse kişinin geçmiş yaşantılarına veya biyolojik etkenlere bağlı olarak ortaya çıkan psikososyal bir durumdur. Bu bağımlılığın tedavisi kişinin hem maddeden kaçınmasını ve tekrarlanabilmesi durumunu önlemesini amaçlar. Madde bağımlılığına Biyopsikososyal modelinden bakacak olursak bağımlılığın yalnızca psikolojik değil biyolojik ve sosyal etkileşimleriyle  bağlı yaşaması ve oluşturduğu bileşimi ile de ortaya çıkabilmektedir.

Örnek verecek olursak kişi doğumundan itibaren başlayan yetiştirme yolları etki yaratacak olursa zamanla ve kendini gösteren sorunlar ortaya çıkmaktadır. Elbette geçmişte yaşanan her sorun madde bağımlılığına yol açmaz fakat buna bağlı olarak yaşanan stres, kaygı, anksiyete ve daha birçok psikolojik etmenler madde kullanımını tetikleyebilir. Bunun sonucunda yaşanabilecek suç eylemleri, kendine zarar verme gibi ardı sıra kesilmeyen sorunlar ortaya çıkmaktadır. Bu konuda sosyal hizmet uzmanlarının madde bağımlılığı alanında Danışmanlık, Kaynak bulucu ve Eğitici olmak üzere üç rolü bulunmaktadır ve bunlara bağlı olarak Mikro,Mezzo ve Makro  düzey olmak üzere üç paralel ilişki vardır.

Danışmanlık rolünü bu üç düzeye bağlayacak olursak madde bağımlılığı ve ailesi ile yapılacak danışmanlık, bağımlılığın derecesine bağlı olarak hastanede uygun pozisyon sağlama ve bu bağlamda politikalara katkı sağlamak olarak ilişkilendirilebilir. Kaynak bulucu rolünde ise madde bağımlılığı olan kişiye ve ailesine yapılacak olan tedavi yöntemleri, uygulanacak tedavi alanında gerekli kuruluşlar ile yapılacak olan iş birliğini sağlama ve bunun sonucunda madde bağımlılarına yönelik iş alanında gerekli istihdamını sağlamak adına çalışmalar başlatmak. Düzeyler bağlamındaki son ilişki olan eğitici rolde ise bağımlı bireylere ve ailelerine yönelik bağımlılığın nedenleri ve bu doğrultuda oluşacak  etkileri alanında gerekli eğitimleri vermek, sağlık çalışanları gibi diğer eğitici gruplara yönelik eğitim programları geliştirmek ve yaşanabilecek sosyal dışlanma sorununa yönelik gerek kamuoyunda gerekse bazı platformlarda farkındalık yaratmak gibi bazı durumlar söz konusudur.

 Tedavi Sonrası Toplumla Bütünleşme

EMCDDA( Avrupa madde ve madde bağımlılığı izleme merkezi) tedavi sonrası kişinin toplumla yeniden etkileşim haline geçebilmesi kişinin tüm sosyal haklarını yeniden gözetebilmesine zemin hazırlamıştır. Sosyal hizmet uzmanları, bağımlılık tedavisi görmüş kişilere uygulamış çalışmalar neticesinde kişinin toplumla yeniden etkileşime geçmesinde rol alması çevresel dışlanmayı (politik, yasal, toplumsal) önlemeye yönelik çalışmaları sağlamıştır.

Bu çalışmalara bakacak olursak sosyal hizmet mesleğinin madde bağımlılığının üzerindeki izlenimi psikiyatri desteği çerçevesinde uyguladığı ve kapsamlı çalışması kişinin hem çevresel hem de fiziksel olgunluğu tekrardan kazanmasını sağlamasıyla ve beraberinde getirdiği farkındalıklarla bu alandaki hedeflerine ulaşmayı başarmışlardır.

KAYNAKÇA

G Polat – Okmeydanı Tıp Dergisi, 2014 – cms.galenos.com.tr