İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Sosyal Hizmet 4. Sınıf öğrencileri hayvanların iyileştirici gücünden yararlanarak oluşturdukları HAYÇO projesinde Küçükçekmece Söğütlüçeşme İlköğretim Okulu’nun 3. Sınıflarından iki sınıfın çocukları ile hayvanları bir araya getirerek hayvanların çocuklar üzerindeki olumlu gelişimlerini ve okullarda sosyal hizmetin farkını ortaya koymayı hedeflemektedir.
Çocukların hayvan beslemesi herhangi bir hayvanın bakımını üstlenmesi, onunla bağ kurması, arkadaşlık yapması; olumlu kişilik özellikleri geliştirmelerine, sosyalleşmelerine, sorumluluk duygusu kazanmalarına ve farklı canlılara saygı göstermesine önemli katkılar sağlar. Aynı zamanda çocukların empatik becerilerinin, ahlaki gelişimlerini desteklenmesi, yaşam doyumlarının arttırılması, sağlıklı iletişim kurabilen ve kendini doğru ifade edebilen mutlu bireyler olarak yetişmelerine katkı sağlamaktadır.
Bu sebeplerle Sosyal Hizmet 4.sınıf öğrencileri aynı zamanda projenin uygulayıcıları olan Sevim DÜZENLİ, Esra GİRGİN, Tuğçe KIRCI, Selver Özlide ÖZCAN ve Gizem YALANIZ Sabahattin Zaim Üniversitesi öğretim üyesi Doç. Dr. Emel YEŞİLKAYALI’nın süpervizyonunda Hayvanlar ve Çocuklar (HAYÇO) projesini hayata geçirmeye karar verdi.
Proje süresince Küçükçekmece Kaymakamlığı ile iş birliği yapılmış ve İlçe Milli Eğitim Müdürlüğünden gerekli izinler alınmıştır. İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü’nün belirlediği Söğütlüçeşme İlköğretim Okulu müdürü Hasan SARI ve sınıf öğretmenleri Havva ve Sema öğretmenlerin destekleri sayesinde 3. Sınıf öğrencileriyle projeye başlanmıştır.
Projenin uygulanacağı sınıfın velilerine yapılan bir bilgilendirme toplantısı ile velilerin izni alınarak proje başlatılmıştır. Hayvanların sınıfa getirilmesinden önce çocuklara hayvanlara nasıl davranılması gerektiği konusunda bir oryantasyon eğitimi verilmiştir. Ardından planlanan etkinliklerle beraber sınıflara kuşlar ve kaplumbağalar yerleştirilmiş misafir olarak da kedi götürülmüştür. Kuşların ve kaplumbağaların yemlenmesi çocuklar tarafından üstlendirilmiştir. Kuşların kafeslerinin temizliği için yine çocuklar görevlendirilmiştir. Bu sayede çocuklarda sorumluluk bilinci oluşturmak amaçlanmıştır. Projenin uygulanması ile çocuklar; okula daha istekli geldiklerini, sınıflarının daha renkli olduğunu, teneffüslerde bile onlarla ilgilenmek istediklerini, onları yemlerini verdiğinde ‘afiyet olsun’ dediklerini ifade etmişlerdir.
Okullar sadece bilgi veren kurumlar değil, aynı zamanda bireyin kendisi yolunda doğruya ve sevgiye yönlendirilmesi konusunda da oldukça önemli katkıları olan eğitim yuvalarıdır. Çocuklar aile içerisinde edindiği değerleri ve davranışları okul hayatına yansıtır, olumsuz bir anne baba tutumu ile büyüyen çocuklar okul yaşamında da sorunlar ile karşılaşır. Yaşadığı sorunlar arkadaşları ile olan etkileşimini, akademik başarısını olumsuz olarak etkiler. Öğrencilerin bu gibi sorunlarının erkenden fark edilip gerekli önlemlerin ve müdahale çalışmalarının yapılarak öğrencinin topluma kazandırılması için okul sosyal hizmetine ihtiyaç vardır.
Okul, aileden sonra değerlerin, doğrunun yanlışın öğrenildiği ikinci kurumdur. Her okulun hatta her sınıfın bir evcil hayvanı olması çocuklarda olumlu davranış değişikliklerine sebep olacaktır. Aynı zamanda sosyal çalışmacı gözlemleri katkısıyla aile içi problemlerin hayvanlara ve arkadaşlara ne şekilde yansıdığı tespit edilip hayvanların iyileştirici gücünden yararlanılarak olumlu yönde değişimler sağlanabilir.
Sınıfında hayvan bulunan öğrencilerin empatik eğilim ve okuldaki mutluluk düzeylerinin arasında olumlu bir ilişki olduğu göz önünde bulundurulduğunda ilkokula yeni başlayacak öğrencilerin okula uyum sağlama süreçlerinde hayvanların olumlu etkisinin olacağı düşünülmektedir. Çünkü okula gelen öğrencilerin hayvanlar sayesinde okulda daha mutlu vakit geçirdikleri ve okula mutlu geldikleri gözlemlenmiştir.
Aynı zamanda yapılan bilimsel çalışmalara bakıldığında bedensel engelli bir bireyin kendisi gibi engelli olan bir hayvana sahip olması veya hayvanla vakit geçirmesi birey üzerinde olumlu etkiler bıraktığı görülmektedir. Hayvan destekli sosyal çalışmanın huzurevindeki yaşlıların mutluluk düzeyinde artışlar meydana getireceği, demans belirtilerinin azalacağı beklenmektedir.
Okul sosyal hizmeti bağlamında düşünülerek yapılan bu proje, öğrencilerin sorunlarının çabuk farkında olunup iyileştirilmesi konusunda okullarda sosyal çalışmacıların bulunmasının önemli bir fayda sağlayacağı düşünülmektedir. Özellikle ilkokul döneminde kazanılan değer ve davranışların kalıcılığının sağlanması açısından okullarda psikososyal desteğin alanında uzman kişiler tarafından gerçekleştirilmesi uygun görülmektedir. Aynı zamanda okulda istihdam edilen sosyal çalışmacıların öğrencilerin evlerine ‘hane ziyaretleri’ yaparak aile kaynaklı sorunların tespiti ve çözümlenmesi hususunda öğrencilerin hayatlarında önemli katkıları olacağı düşünülmektedir.
