SOSYAL HİZMET İLE İLGİLİ YAZILAN TEZLERE NASIL ULAŞILIR?
- Sosyal hizmetle ilgili yüksek lisans ve doktora tezlerine yükseköğretim kurulu (yök)na bağlı bir kurum olarak faaliyet gösteren ulusal tez merkezinden ana bilim dalını sosyal hizmet yaparak, https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
- Ulusal tez merkezinin yayınladığı tezler için üniversitenin kütüphanesine başvurup,kütüphane katoloğunu kullanıp tez numarasını alarak tez odasından,
- Ulusal tez merkezi veri tabanına yayınlanma izni olmayan tezlerin basılı kopyalarına üniversite kütüphaneleri aracılığıyla TÜBESS üzerinden, http://www.tubess.gov.tr/
- Resmi sitelerden;Ulusal tez merkezi (https://tez.yok.gov.tr/ulusaltezmerkezi/), google akademik (http://scholar.google.com.tr/), ulakbim (http://ulakbim.tubitak.gov.tr/)’den ulaşabilir.
SOSYAL HİZMET ANABİLİM DALINDA YAPILMIŞ LİSANÜSTÜ TEZLERİN YILLARA GÖRE DAĞILIMI
| YIL | YÜKSEK LİSANS | DOKTORA |
| 2007 | 10 | 1 |
| 2008 | 6 | 2 |
| 2009 | 5 | 4 |
| 2010 | 15 | 3 |
| 2011 | 5 | 3 |
| 2012 | 14 | 2 |
| 2013 | 22 | 3 |
| 2014 | 23 | 5 |
| 2015 | 31 | 8 |
| 2016 | 40 | 11 |
| 2017 | 82 | 8 |
2007 ve 2017 yılları arasında yapılan sosyal hizmet anabilim dalında yazılan tezler incelendiğinde son yıllarda yazılan tezlerin sayısında gözle görülür bir artış söz konusudur.Bu artışın önemli bir nedeni son yıllarda yeni açılan sosyal hizmet bölümlerinin sayısı doğrultusunda artan yüksek lisans programlarıdır.
LİSANSÜSTÜ TEZLERİN ÜNİVERSİTELERE GÖRE DAĞILIMI
| ÜNİVERSİTE | YÜKSEK LİSANS | DOKTORA |
| HACETTEPE ÜNİ. | 71 | 40 |
| YALOVA ÜNİ. | 36 | – |
| ANKARA ÜNİ. | 32 | 1 |
| SELÇUK ÜNİ. | 17 | 1 |
| BAŞKENT ÜNİ. | 4 | – |
| KOCAELİ ÜNİ. | 4 | – |
| YILDIRIM BEYAZIT ÜNİ. |
4 |
– |
| TURGUT ÖZAL ÜNİ. |
2 |
– |
| SAKARYA ÜNİ. | 1 | – |
2007 ve 2016 yılları arasında sosyal hizmet anabilim dalında yazılan tezlerin üniversitelere göre dağılımı incelendiğinde; Hacettepe Üniversitesi sosyal hizmet anabilim dalında en fazla tez yapılmış üniversite olduğu görülmektedir. Hacettepe üniversitesi sosyal hizmet eğitimi veren ilk üniversitedir. Bu alanda 42 yıl boyunca tek eğitim hizmeti veren kurumdur. Diğer üniversitelerde de sosyal hizmet bölümü açılmasıyla lisansüstü tezlerinde sayısında artış olduğu görülmektedir.
LİSANÜSTÜ TEZLERİN ADLARINDA SIK RASTLANAN KAVRAM VE KELİMELER
| SIK RASTLANAN KAVRAMLAR | YÜKSEK LİSANS | SIK RASTLANAN KAVRAMLAR | DOKTORA |
| 1. SOSYAL | 83 | 1. SOSYAL | 22 |
| 2. HİZMET | 70 | 2. HİZMET | 16 |
| 3. ÖRNEĞİ | 55 | 3. İNCELENMESİ/
DEĞERLENDİRİLMESİ |
13 |
| 4. İNCELENDİRİLMESİ/
DEĞERLENDİRİLMESİ |
47 | 4. AİLE | 11 |
| 5. ÇOCUK | 42 | 5. ÇOCUK | 11 |
| 6. AİLE | 36 | 6. UYGULAMA | 10 |
| 7. KADIN | 23 | 7. ÖRNEĞİ | 9 |
| 8. BİREY | 20 | 8. TÜRKİYE | 8 |
| 9. İLİŞKİN | 19 | 9. DENEYİM | 6 |
| 10. ANKARA | 16 | 10. KADIN | 6 |
| 11. DESTEK | 16 | 11. TEMEL | 6 |
Yukarıdaki tablo incelendiği zaman hem yüksek lisans hem doktora tezlerinin adlarında en sık yer alan yer alan kavramlar sosyal ve hizmet kavramlarıdır. Bu iki kavram mesleği ve mesleki çalışmaların adını ifade etmek için kullanılır. Görüldüğü gibi tez başlıklarında mesleğin adına vurgu yapıldığı görülmektedir.
SOSYAL HİZMET ANABİLİM DALINDA YAPILMIŞ İLK 5 TEZ
- Türkiye’deki kadın suçlarının genel özellikleri ve infaz sürecindeki sorunların üzerine bir araştırma,
- İstiyerek düşük yapan kadınların ailevi işleleri ve ruhsal belirti düzeylerinin sistem yaklaşımı içinde değerlendirilmesi,
- Ankara hastanelerinde tıbbi sosyal hizmet uygulamalerı,
- Lepra(cüzam)hastalarının sosyal, psikolojik ve ekonomik sorunlarının sosyal hizmet açısından değerlendirilmesi,
- Genç işsizliği: Ekonomik, toplumsal ve ruhsal sonuçları.
SOSYAL HİZMET ANABİLİM DALINDA YAPILMIŞ SON 5 TEZ (2018 YILI)
- Eşleri ceza evinde bulunan kadınların yaşadıkları sorunlar ve başa çıkma becerileri: Altındağ Sosyal Hizmet Merkezi örneği,
- Göç etmiş bireyler üzerindeki fiziksel çevre etkeninin değerlendirilmesi: Türközü ve Tuzluçayır mahalleleri örneği,
- Azınlıklarla Sosyal Hizmet: Türkiye’de yaşayan azınlıkların toplumsallaşma deneyimleri ve sosyal politika gereksinimleri,
- İstanbul Gaziosmanpaşa ilçesinde yaşayan 65 yaş ve üzeri emeklilerin, serbest zamanlarındaki davranış ve alışkanlıkları,
- Madde bağımlılarının sosyal rehabilitasyonda yerel yönetimlerin rolü-Bursa ili örneği.
SOSYAL HİZMET ANABİLİM DALINDA YAPILMIŞ İLGİNÇ TEZLER
- Lepra(cüzzem) hastalarının sosyal, psikolojik ekonomik sorunlarının sosyal hizmet açısından değerlendirilmesi,
- Yurt dışından çalörene geri dönen işçi aileleri,
- Kanser hastalarıyla çalışan sağlık personelinin ötanaziye ilişkin düşüncelerinin değerlendirilmesi,
- Gine-bissau’daki sokakta çalışan çocuklar,
- Hemodiyaliz hastalarının sosyotropik–otonomik kişilik özellikleri ile bağlanma stilleri arasındaki ilişkinin belirlenmesi,
- Yoksullukla mücadelede şartlı nakit transferi programın değerlendirilmesi,
- Psiko-aktif madde bağımlılığını tedavi etmede sağlık sisteminin etkinliği,
- Palyatif bakımda sosyal destek algısı: Ankara örneği.
LİSANSÜSTÜ TEZLERİN YAZILDIĞI SOSYAL HİZMET ALANI
| ALAN | YÜKSEK LİSANS | DOKTORA |
| AİLE | 21 | 11 |
| TIBBİ VE PSİKİYATRİK SOSYAL HİZMET | 22 | 10 |
| ÇOCUK | 22 | 6 |
| ADLİ SOSYAL HİZMET | 19 | 7 |
| TOPLUMSAL CİNSİYET VE KADIN | 17 | 10 |
| SOSYAL HİZMETİN BİLGİ,BECERİ VE DEĞER TEMELİ | 18 | 1 |
| ENGELLİLİK | 16 | 3 |
| YOKSULLUK VE SOSYAL YARDIM | 14 | 5 |
| ŞİDDET, İHMAL VE İSTİSMAR | 11 | 4 |
| YAŞLILIK | 8 | 4 |
| GENÇLİK | 6 | 4 |
| SİVİL TOPLUM | 6 | 3 |
| GÖÇ, SIĞINMACI VE MÜLTECİLER | 4 | 3 |
| OKUL SOSYAL HİZMETİ | 4 | – |
| SOSYAL HİZMET EĞİTİMİ | 3 | – |
Yukarıdaki tablo incelendiği zaman sosyal hizmet anabilim dallarında lisansüstü düzeyde yazılan tezler yoğun olarak müracaatçı gruplarından aile ve çocuklara, alan olarak ise sağlık ve adalet alanlarındaki sosyal hizmet uygulamaları odaklanmıştır. Türkiye’nin son yıllarda temel sorunu olan savaş nedeniyle Suriye ve Irak gibi ülkelerden aldığı göç konusu sosyal hizmet anabilim dalındaki tezlerde oldukça az sayıda araştırılmıştır. Şunu söyleyebiliriz ki söz konusu tezlerde seçilen araştırma konularının Türkiye’nin gündemini yada gerçekliğini takip etmediği görülmektedir. Anlaşılacağı gibi sosyal hizmet tez konularının alandaki güncel sorunlara ışık tutacak şekilde belirlenmesi oldukça önemlidir. Sosyal hizmet anabilim dallarında yazılan lisansüstü tezlerin güncel sosyal sorunları konu edilmediği anlaşılmaktadır.
Aile Alanında Yapılmış Tez Konuları
Aile alanında yapılmış tezleri incelediğimizde; Aile içi ilişkiler, ailenin işlevleri, aile eğitimi, aile hayatı, okul-aile ilişkisi, aile bağları, aile içi şiddet, aile sorunları, zihinsel engelli çocuğa sahip ailenin tutumları, koruyucu aile hizmeti, korunmaya muhtaç çocuklara yönelik aile eğitimi, aile içi roller (babalık), aile danışmanlığı, aile sorunlarıyla başa çıkma, aile hekimliği uygulamaları, evli kadınlara aile danışmanlığı hizmeti, evde bakım hizmeti, iş-aile çatışması,evlilik ve eş seçimi, ebeveynlerin yeme içme davranışları, gıda tüketimi ve yeme bozuklukları, sosyal yardım alan ailelerin yaşam doyumu, kaçarak evlenen kadınların aile ilişkileri, aile içi şiddete maruz kalarak boşanmış kadınların yaşam deneyimleri, şizofreni tanısı almış bireylerin ailelerinin bakım verme deneyimleri, aile içi yaşlı istismarı, boşanma sürecindeki çiftlerin sorun çözme becerileri, eşine şiddet uygulayan hükümlü erkeklerin özellikleri, okul temelli aile danışmanlığı, eşine şiddet uygulayan erkekler, tedavi ve denetimli serbestlik tedbiri altında bulunan bireylerin aile yapıları gibi konularda tez çalışması yapıldığı görülmektedir.
Çocuk Alanında Yapılmış Tez Konuları
Çocuk alanında yapılmış tezleri incelediğimizde; Çocuk bakımı, çocuk hakları, çocuk ihmali, çocuk istismarı, çocukların korunması, çocuk istismarı-cinsel, çocuk bakıcısı, çocuk refahı alanında çalışan personellerin değerlendirilmesi, sevgi evleri, yetiştirme yurtları, çocuk yuvası, çocuk gündüz bakım evleri, çocuğa şiddet, kurum bakımı, çocukluk dönemi, cinsel kimlik, cinsiyet rolleri, okul öncesi dönem, çocuk büyütmede ailenin rolü, korunmaya muhtaç çocuklar, engelli çocuklar(zihinsel), çocuk eğitimi, suçlu çocuklar, ana-cocuk etkileşimi, lösemili çocuğa sahip annelerin yaşantıları, suça sürüklenen çocuklar, çocuk suçluların gelecek beklentileri, evden kaçan çocuklar, reklamların çocuk istismarına etkisi, çocuk koruma sistemleri, çocuk cinsel istismarının yasal süreci, annelerin çocuklarına yönelik ihmal ve istismar davranışı, ihmal ve istismara uğrayan çocukların psiko-sosyal özellikleri, çocuk evlerinde kalan çocukların ilişki dinamikleri, yükümlü çocukların gelecek beklentisi gibi konularda tez çalışması yapıldığı görülmektedir.
Engellilik Alanında Yapılmış Tez Konuları
Engellilik alanında yapılmış tezleri incelediğimizde; Zihinsel engelli çocuklar, zeka geriliği, engelli ailelerin tutumları ve aile sorunları, engelli hakları, engelli çocuğun bakımı, zihinsel engelli çocuğa sahip ailenin tutumları, öğretilebilir zihinsel engelli çocuklar, kaynaştırma eğitiminde karşılaştıkları sorunlar, zihinsel engelli çocuğa sahip ailelerin işlevlerini etkileyen etmenler, bedensel engelliler, kaynaştırma eğitimi sürecinde bedensel engelli öğrenciler, engelli bireye sahip yoksul ailelerin karşılaştıkları sorunlar, engelli üyeye sahip ailelerdeki bireylerin psikolojik dayanıklılığı, zihinsel engelli bireylerin sosyal kabulü, lise öğrencilerinin engellilere yönelik tutumları, engellilere yönelik ayrımcılık, ortopedik engelli kadın ve erkeklerin deneyimleri, evde bakım hizmeti alan engelli bireye sahip ailelerin bakım verme yükleri, zihinsel engelli bireylerin meslek edindirilmesinde ailelerin tutumları, engelli bireylerin sağlık hizmetlerine ulaşılabilirliği, ortopedik engelliler, görme engelliler, engelli bireylerle çalışanlarda algılanan örgütsel destek, evde bakım hizmeti alan engelli bireye sahip ailelerin sosyo-ekonomik durumları, ortopedik engelli kadınların sorun ve beklentileri, bedensel engelli bireylerin sosyal dışlanması, Ankara’da yaşayanların engellilere yönelik tutumları gibi konularda tez çalışması yapıldığı görülmektedir.
Yaşlılık Alanında Yapılmış Tez Konuları
Yaşlılık alanında yapılmış tezleri incelediğimizde; Yaşlı bireylerin sosyal hayata katılımı, emekli evi hizmet modelinin değerlendirilmesi, huzur evinde kalan yaşlı bireylerin ailelerinin huzur evine bakış açısı, yaşlı bakım hizmetleri, Alzheimer hastalığı, yaşlıların ihtiyaçları sorunları ve hizmet beklentileri, yaşlıların belediyelerce verilen hizmetlere bakış açısı, Türkiye ve Almanya’da karşılaştırmalı yaşlı bakım model ve uygulamaları, kurumlarda kalan yaşlıların yaşam kalitesi, yaşlıların ihmal ve istismarı gibi konularda tez çalışması yapıldığı görülmektedir.
Kadın Alanında Yapılmış Tez Konuları
Kadın alanında yapılmış tezleri incelediğimizde; Kadına yönelik şiddet,kadın konuk evlerinin kadına yönelik şiddeti azaltmadaki rolü, engelli çocuğa sahip kadınların feminist grup çalışması, kadına yönelik aile içi şiddet,eşine şiddet uygulayan erkekler, mevsimlik tarım işçisi kadınların annelik deneyimini anlamak, kadın konuk evlerinde kalan kadınların sosyal destek sistemleri, kadınların konuk evlerine gelme nedenleri, kadına yönelik şiddetin türleri, konuk evlerinde kalan kadınların gelecek beklentileri, çalışan kadınların ev ve iş odaklı sorunları, şiddete uğrayan kadınlara yönelik verilen hizmetler, kadının iş gücü, kadın hükümlülerin cezaevi yaşantısı ve tahliye sonrası gereksinimleri, kadının potansiyel yoksunluğunda temel faktörler, kadın suçluların genel özellikleri ve infaz sürecindeki sorunlar gibi konularda tez çalışması yapıldığı görülmektedir.
Sivil Toplum Alanında Yapılmış Tez Konuları
Sivil toplum alanında yapılmış tezleri incelediğimizde; Sivil toplum örgütlerinde çalışan sosyal çalışmacıların toplumla sosyal çalışmaları, sivil toplum örgütlerinde gerçekleştirilen mesleki uygulamalar, sosyal hizmet disiplini ve sivil toplum ilişkisi, sivil toplumun tarihsel gelişim gücü, yoksulluk sosyal yardım ve sivil toplumun hak temelli yaklaşımı, Azerbaycan’da sosyal yardım alanında faaliyet gösteren sivil toplum örgütlerinin profili ve verdiği yardımlar, Kocaeli’de bulunan kadın sivil toplum örgütlerinin örgütlenme yapısı, sivil toplum kuruluşlarında gönüllülük gibi konularda tez çalışması yapıldığı görülmektedir.
Gençlik Alanında Yapılmış Tez Konuları
Gençlik alanında yapılmış tezleri incelediğimizde; Gençlik ve sosyal gelişim, gençlerde alkol kullanımı ve kültürel yapının bağımlılığa etkisi, alkolizm, erasmus programına katılan gençlerin Türkiye’de ve gittikleri ülkelerdeki gençlere ve gençlik hizmetlerine ilişkin düşünceleri, Türkiye’de gençlere sunulan serbest zaman etkinlikleri, psiko-sosyal gelişimlerine yardımcı olan hizmetler gibi konularda tez çalışması yapıldığı görülmektedir.
Yoksulluk Alanında Yapılmış Tez Konuları
Yoksulluk alanında yapılmış tezleri incelediğimizde; Meme kanseri hastası yoksul kadının baş etme ve sosyal destek süreçleri, sosyal yardım alan ailelerin yaşam doyumu, yoksulluğun farklı halleri ve yaklaşımları, Eskişehir’de sosyal yardım sisteminin yoksulların ve SYDV çalışanlarının gözüyle değerlendirilmesi, Türkiye’de yoksulluk sosyal yardım ve sivil toplumun hak temelli yaklaşımı, etnikleşen yoksulluk, yoksullukla mücadelede sosyal girişimcilik, sosyal hizmet uzmanlarının yoksulluğun nedenlerine ilişkin algıları ve yoksulluğa yönelik tutumları, sosyal ve ekonomik destek alan ailelerde yoksulluk, sağlık ve yaşam kalitesi, yoksullukla mücadelede gönüllü kuruluşlar arası statejik iş birliğinin önemi, kadının potansiyel yoksulluğunda temel faktörler, yoksullukla mücadelede şartlı nakit transferi programı, yoksul ailelerle sosyal hizmet, gibi konularda tez çalışması yapıldığı görülmektedir.
Göç, Sığınmacı Ve Mülteciler Alanında Yapılmış Tez Konuları
Göç, sığınmacı ve mülteciler alanında yapılmış tezleri incelediğimizde; Çocuk hakları açısından Türkiye’deki sığınmacı çocuklar, hangi şartlarda sığınmacı ve mülteci olundunur, çok kültürcü sosyal hizmet uygulamasına eleştirel bir bakış, göçmenler, uluslararası göç, yurt dışından Çalören’e geri dönen işçi aileleri, göç sürecindeki yaşam deneyimleri, Türkiye’de bulunan geç adölesan dönemindeki sığınmacıların psiko-sosyal sorunları, göç eden bireylere fiziksel çevrenin etkisi gibi konularda tez çalışması yapıldığı görülmektedir.
HAZIRLAYAN: AYŞE OĞUZ
