Bu başlık Sosyal hizmet alanında yüksek lisans ve doktora yapmak isteyen lisans mezunlarını bilgilendirme yönlendirme amacı taşımaktadır. Bu yazıyı okuduktan sonra yüksek lisans ve doktora yapmak için gerekli şartları, dikkat edilmesi gerekenleri ve nerede yüksek lisans doktora yapacağınızı öğrenebileceksiniz.

Yüksek Lisans ve Doktorayı Anlamak

Yüksek Lisans ve Doktora hepimizin hayali,  bir çoğumuzun da dilimizde olan bir süreçtir. Eğer ki akademisyenlik gibi bir hayalimiz hedefimiz varsa mutlaka geçmemiz gerek bir süreç.

Bilgi önemli en az bilmek kadar. Yüksek Lisans ve Doktora için gerekenleri araştırıyor ve bu yazıyı da okuyorsanız öncelikle diyebiliriz ki diğerlerinden bir adım öndesiniz. Gerekli nitelikleri ve şartları taşımak için gerekli süreye de sahip olmanızı diliyorum.

Hiç kolay değil: Yüksek Lisans için gereken şartlara hâkim olmak oldukça zor olabiliyor. ALES, DİL puanı ortalama, başvuru ve sınavlar geçilmesi gereken ilk engeller. Yüksek Lisans ve doktora sürecindeki dersler ve tez ise kendi yaşamınızdan, bazen sevdiklerinizden fedakarlık ettiğiniz zorlu süreçlerden.

“Bir kazanalım da ondan sonra bakarız çaresine” düşüncesi ile başlayan yüksek lisans süreci danışmanlar için de sizin içinde çoğu kez bir çileye bir elzeme dönüşmektedir. Bu yüzden eğer ki  çalışmayacaksanız lütfen böyle bir idealiniz en azından şimdilik olmasın.

Yüksek Lisans (Master), Lisans eğitimi tamamlandıktan sonra devam edilen eğitime verilen isimdir. Esasen bir programdır. Şartları ve gerekenler eğitim öğretim mevzuatıyla belirlenmiştir.

Doktora, öğrenciye bağımsız araştırma yapma , bilimsel olayları geniş ve derin bir bakış açısı ile irdeleyerek yorum yapma ve yeni sentezlere ulaşmak için gerekli adımları belirleme yeteneği kazandırmaktır. Doktora, bir lisans veya yüksek lisans programını bitirdikten sonra o bilim dalında sınav ve bilimsel bir eserle erişilen bir derece veya basamaktır.

Yüksek Lisans ve Doktora İlanlarını Enstitülere Bağlı Ana Bilim Dalları (ABD) açmaktadır. Dolayısıyla ilanları ve ilanlarda yer alan şartları enstitüler ve ABD belirlemektedir. Aşağıdaki diyagramda örneğin Selçuk Üniversitesi Sosyal Hizmet ABD’nın doğrudan enstitüye bağlı olduğunu görmek mümkündür. Dolayısıyla ilanlar için enstitü sayfalarını takip etmekte fayda var.

Yüksek Lisans ve Doktora ders dönemiyle başlar, seminer (doktorada seminerden sonra yeterlilik) ve tez ile biter. Yine gerekli yükümlülükler enstitülerde Eğitim öğretim yönetmeliğinde açıkça belirtilmektedir. Örneğin Selçuk Üniversitesinde Yüksek Lisans yapacak birisi için Selçuk Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Öğretim Yönetmeliğine bakmalı, ayrıca incelemelidir.

Yüksek Lisansın, Doktoranın Kazandırdıkları

• Yüksek Lisansı bitiren bir kişi alanında “uzman” unvanını kullanabilmektedir.
• Yüksek Lisansı bitiren bir kişi eğer kamuda çalışan bir memursa 1 kademe ilerlemektedir. Maaşa doğrudan , yüksek miktarda bir artış sağlamamaktadır
• Çoğu doktora programında yüksek lisans mezunu olma şartı arandığı için doktora kapısını aralar.
• Doktora sonunda Dr unvanını kullanabilirsiniz.
• Doçentlik ve çoğu akademik ilanda doktorayı bitirmiş olma şartı aranır.
• Akademik bir kimlik için mutlaka gereklidir.
• Doktorasını bitiren bir kişi memursa 2 kademe ilerlemektedir.

Elle tutulur, şekil olarak kazandırdıklarını bu şekilde sıralamak mümkündür. Bununla birlikte lisansüstü programlar ilgilendiğiniz alandaki bilgilerinizi arttırır. Akademik çalışma yapabilir hale getirir. Bilmenin somut olarak bir değeri her zaman yok. Size bilmeyi ve bilgiyi öğrenme yollarını öğretir.

Yüksek Lisans, Doktora İçin Gerekenler

ALES: Akademik lisansüstü Eğitim Sınavı, ÖSYM tarafından yılda iki kere yapılan bu sınavı yüksek lisans ve doktora programlarını kazanmada önemli bir kıstas. Yüksek olması yüksek lisans ve doktora da size önemli kapıları aralar.
Lisans Not Ortalaması: Yüksek lisansın olmazsa olmazlarından, vasat bir lisans not ortalaması yüksek lisansı kazanma şansınızı aşağıya çekecektir.
Dil Puanı: Dil puanı mutlaka şart değil ancak yüksek lisans ve doktora programlarında ilana göre dil puanı da istenmektedir. Başvurmak istediğiniz programın bir önceki yılda yayınladığı ilana bakarak fikir elde edebilirsiniz.

Tezli mi Tezsiz mi?

Tezli yüksek lisans daha fazla akademik ilerleme amacı taşırken tezsiz yüksek lisansta amaç daha çok öğrenme ve öğretmedir. Akademik olarak ilerlemek istiyorsanız tezli öncelikli tercihiniz olmasında fayda var.

Hangi Alanda Yüksek Lisans Doktora Yapmalıyım

Bu sorunun cevabı biraz kişisel niteliklerde de yatmaktadır. İlgi duyduğunuz bir alanda lisansüstü yapmanızda fayda var. Tamamen kariyer planlamasıyla ilgilidir.
Sosyal hizmet lisans mezunu bir kişi sosyal hizmet ABD’da lisansüstü bir programa başlayabileceği gibi ilgi duyduğu bir alanda da, örneğin psikoloji, klinik psikoloji vb gibi bir alanda da lisansüstü bir programa başvurabilir.
Bunun tam tersi de geçerli, sosyoloji lisans mezunu biri gerekli şartları taşıyor ise sosyal hizmet ABD’da yüksek lisans veya doktora yapabilir. Ancak şunu belirtmekte fayda var, eğer lisans mezuniyetiniz sosyal hizmet değilse sosyal hizmet alanında yüksek lisans doktora yapmak sizi sosyal çalışmacı yapmaz.

Bilim Sınavları ve Mülakat

Yüksek Lisans ve doktora ilanlarında mutlaka bir bilim sınavı ve/veya mülakat yer almaktadır. Burada amaç adayın bu programa yeterliliğini ölçmek ve sıralamaktır.
Bilim sınavında genel olarak alanla ilgili temel sorular sorulmaktadır (sorulmalıdır). Örneğin sosyal hizmet için Kuramlar, yöntem, etik, bilim ve meslek olması, dünyada ve Türkiye’de Sosyal Hizmet, Sosyal politika bağlamı, Sosyal Hizmet alanları, sosyal hizmet eğitimi, araştırma yöntemleri sosyal sorunlar bu sınavlarda çıkabilecek çeşitli konu başlığı olabilir.
Bilim sınavlarında ve mülakatta ne isterseniz çok başarılı olun ALES ve lisans ortalaması bazen bilim sınavının önüne geçebilmektedir. Yani ALES’iniz düşükse not ortalamanız düşükse bilim sınavında ve mülakatta da şansınız bir o kadar azalıyor.

Değerlendirme ve Başarı

Bir örnekten yola çıkarak ALES puanı, not ortalaması ve dil puanının başarıyı nasıl etkilediğini anlatmak için 2017 yılında Selçuk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Tezli Yüksek Lisans ve Doktora İlanı’ndan faydalanacağım.

İlgili ilanda Sosyal Hizmet ABD

• Yüksek Lisans İçin ALES ve Lisans Not Ortalaması
• Doktora için ise Yüksek Lisans not ortalaması başarı puanının hesaplanmasında değerlendirileceği belirtilmiştir. Oranlar ise şöyle (Yüksek Lisansta /Doktorada)

Her ilanda başarı ve sınav şartları ayrıca belirtilir, yukarıda sadece bir örnek verdim, her ilanda başarı yüzdeleri, gerekli kriterler değişebilir. Bu nedenle her ilanı kendi içinde değerlendirin.

Yüksek Lisans Doktora İlanları ve Takip

Yüksek Lisans ve doktora ilanlarının tek bir yerde yayınlandığı resmi bir web sitesi yok. İlanları tek tek takip etmeniz ve kaçırmamanız gerekiyor. Maalesef her üniversitenin bu konuda izlediği yok ve takvim farklı. Bu konuda size bir önceki yıla ait ilanlar yol gösterebilir.
Başvurmak istediğiniz yüksek lisans doktora programı hangi enstitüde yer aldığını araştırıp o enstitünün web sayfasını zaman zaman kontrol etmenizde fayda var.
Dikakt etmeniz gereken bir nokta yine programların farklı farklı enstitülerde yer alabildiğidir. Örneğin Sosyal Hizmet ABD Selçuk Üniversitesinde Sağlık Bilimleri Enstitüsünde iken Hacettepe Üniversitesinde Sosyal Bilimler Enstitüsü çatısı altındadır.

Sosyal Hizmet Yüksek Lisans ve Doktora İlanları

Sosyal Hizmet Lisansüstü eğitim veren üniversiteler şunlar:

2017 Sosyal Hizmet yüksek lisans ve doktora ilanlarını şu gönderi altında birleştirdik:

2018 yılı içinde buna benzer bir gönderi oluşturmayı planlıyoruz.

Sorularınız için aşağıda yorum kısmını kullanabilirsiniz.