Okul Sosyal Hizmetinin Tarihsel Gelişimi

0

Okul ortamlarında sosyal hizmet uygulamaları düşüncesi, olanakları yetersiz öğrencilere olan ilgi ile başlamıştır. İlk günlerden itibaren okul sosyal hizmetinin amacı, okul ile ev arasında karşılıklı anlayış ve işbirliğini sağlama ve geliştirme olmuştur (Culbert 1921; Lynn ve Mckay 2001: 1). İlk resmi olmayan bağımsız uygulamalar, 1906 -1907 eğitim-öğretim yılında New York, Boston ve Hartfort kentlerinde başlatılmıştır. New York kentinde Hartley ve Greenwich evlerinden görevliler kente gelen çocukların öğretmenlerini tanımayı düşünmüşlerdir. Böylece, okulları ve evleri ziyaret etmek, okul ile toplum kurumları arasında yakın ilişkiler kurmak, iletişimi ve işbirliğini geliştirmek amacıyla iki kişi görevlendirilmiştir. Boston’da Kadın Eğitim Derneği (Women’s Education Association) çalışanları okul il ev arasında işbirliğini sağlamak ve çocukların eğitimlerini kolaylaştırmak amacıyla okullarda ziyaretçi öğretmenler olarak görev almışlardır (Allen-Meares 1991: 5). İlk resmi uygulamalar ise 1913 yılında Rochester ve New York’da ziyaretçi öğretmenler tarafından başlatılmıştır (Allen-Meares 1991: 5, Allen-Meares ve diğ. 1996). 1917’de Truancy’nin Chicago’da yaptığı bir çalışmasında elde edilen bulgular, toplumun sosyal sorunlarını iyi bilen görevlilerin okullarda görev almasının gerekliliğini ortaya koymuştur. Bu sorumluluk için de sosyal hizmet uzmanlarının en uygun profesyoneller olduğu belirtilmiştir.

okul sosyal hizmeti1918 yılında her bir eyalette yasal düzenlemelerle okula devam zorunlu hale getirilmiştir. 1920’lerde çocuklarda gözlenen ruhsal bozukluklar ve davranış sorunlarının tedavisi ile ilgili Ruh Sağlığı Hareketi çerçevesinde yasal düzenlemeler olmuştur. 1930’larda okul danışmanları gibi okul sosyal hizmeti de bir artış göstermiştir. 1940-1960 yılları arasında yıllarında okullarda öğretmenlerle ve diğer okul çalışanları ile işbirliği ve iletişim içerisinde sosyal kişisel çalışma (social case work) uygulamaları başlatılmıştır.

1960’larda sosyal hizmet uzmanları okullarda eğitim politikalarının geliştirilmesinde görev almışlardır. 1970’lerde yükselen enflasyon okul bütçelerini etkilediği için sosyal hizmet uzmanlarının yaptığı çalışmalar diğer okul personeli tarafından yürütülmüştür.

amerika sosyal hizmet derneği

1980’lerde Ameikan Ulusal Sosyal Hizmet Uzmanları Derneği sosyal hizmet uzmanlarının bu durumu ile ilgilenmiş ve 1992’de okul sosyal hizmet uzmanları yapılan mesleki yeterlilik sınavları ile kredilendirilmeye başlanmıştır (Allen-Meares ve diğ. 1996).

Okul sosyal hizmetinin mesleki standartları, Amerikan Sosyal Hizmet Uzmanları Birliği tarafından 1978’de geliştirilmiş ve 1992’de revize edilmiştir. Sosyal hizmet uzmanı, okulda eğitim ekibinin bir üyesidir. Öğretmenler, yöneticiler, psikolojik danışmanlar, psikologlar ve ailelerle çocukların okuldaki sosyal, duygusal, davranışsal ve uyumsal gelişimlerini sağlamak için çalışmaktadırlar.

Ülkemizde okul ortamlarında sosyal hizmet uygulamaları ile ilgili çabalar olmuştur. 1961’de İstanbul Üniversitesi’nde öğrencilerin akademik ve kişisel gelişimlerini yakından etkileyen sağlık, sosyal, kültürel, ekonomik vb. okul dışı sorunları ile ilgilenilmesi gerektiği düşünülmüştür. Bunun için bir medikososyal merkezi kurulmuş ve 1966’da merkezde bir psikiyatri uzmanının görevlendirilerek öğrencilerin ruh sağlıkları ile de ilgilenilmeye başlanmış, psikolog ve sosyal hizmet uzmanları da istihdam edilerek öğrencilere yardım faaliyetlerinin kapsamı genişletilmiştir (Tan 2000: 48-49).

 okul sosyal hizmet uzmanı

1983’te Beşinci Beş Yıllık Kalkınma Planı Özel İhtisas Komisyonu Raporu’nda, okullarda rehberlik ve psikolojik danışma hizmetlerinin “Okul Sosyal Hizmeti” adı altında psikolog, hekim, rehberlik ve psikolojik danışman ve sosyal hizmet uzmanından kurulu bir ekip tarafından verilmesi yönünde hazırlık yapılması öngörülmüştür (Duman 2000: 49). Ayrıca,17.04.2001 tarih ve 24376 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Milli Eğitim Bakanlığı Rehberlik ve Psikolojik Danışma Hizmetleri Yönetmeliği’nde rehberlik araştırma merkezlerinde sosyal hizmet uzmanlarının görev almaları ile ilgili bir düzenleme yapılmıştır.

30.07.2013

Doç. Dr. Cengiz Özbesler

Yıldırım Beyazıt Üniversitesi

Sağlık Bilimleri Fakültesi Sosyal Hizmet Bölümü

Doğrudan cihazınızda gerçek zamanlı güncellemeleri alın, şimdi abone olun.

Cevap bırakın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.

Anti-Spam Quiz: