Prof Dr. Afet İnan tarafından yazılan kitap, toplum kalkınması açısından önemli bir kaynak durumundadır. Kitap Türk Tarih Kurumu tarafından 1978 yılında yayınlanmıştır.
Kitap dört bölümden oluşmaktadır.
– Birinci Bölümde; Afet İnan’ın değişik tarihlerde Köyler üzerine yaptığı izlenimler hakkında yazıları toplamıştır. Bu bölümde TBMMeclisinde ilk köylü kadın milletvekilleri, Köylerimizde Türk Kadını, Açık Eti (Hitit) Tapınağı gibi anı ve belgelere dayalı yazılar toplanmıştır.
– İkinci Bölümde; 1933-1936 yılları arasında Devletçlik İlkesi ve İlk Sanayi Planları ele alınmıştır. Bu bölüm üç başlık altında toplanmıştır. Atatürk’ün Devletçilik İlkesi, Dünden Bugüne devletçilik İlkesi, 1973’te Türkiye Cumhuriyeti 50 Sanayi Planı 40 yaşında olacak.
– Üçüncü Bölümde; Cumhuriyetin Ellinci yılında “İdeal Cumhuriyet Köyü” Planının Uygulaması için Afet İnan’ın yazıları ve teşebbüsleri aktarılmaktadır. 14 başlık altında toplanan bu bölümde Afet İnan’ın Resmi Makamlara gönderdiği İdeal Cumhuriyet Köyü Planı, Ellinci Yıl Korulukları, Afet İann’ın önerisi vb başlıklar yer almaktadır.
– Dördüncü Bölümde “Cumhuriyetin Ellinci Yılında Yeni Köylerimiz “başlığını taşımaktadır. !5 ara başlıkta Amasya Taşova’ndan başlayıp, Yozgat Yerköy Aşağı İhsangazili’ye kadar kurulan yeni köylerin özellikleri anlatılmaktadır.
Başta da vurguladığımız gibi, Toplum Kalkınması açısından önemli bir çalışma olan “İdeal Cumhuriyet Köyü” projesi yazarın belirttiği gibi dönemin Trakya Umumi Müfettişi tarafından hazırlanmıştır. 1937 yılında hazırlanan plana göre Cumhuriyet Köylerinde;
1- Okul ve tatbikat bahçesi 2- Öğretmenevi
3- Halk Odası 4- Köy Konağı
5- Konuk Odası 6- Okuma Odası
7- Konferans Salonu 8- Otel-Han
9- Çocuk bahçesi 10- Köy parkı
11- Telefon Santralı 12- Köy Gazinosu (Radyolu)
13- Ebe ve sağlık Korucusu 14- Tarımbaşı
15- Hayvan Sağlık Korucusu 16- Sosyal Kurumlar
17- Ziraat ve el işleri Müzesi 18- Gençler Kulübü
19- Hamam 20- Etüv Makinası
21- Köy Yunak yeri 22- Cami
23- Revir 24- Kooperatifler
25- Köy Dükkanları 26- Spor Alanı
27- Damızlık Tavuk, tavşan, İst 28- Damızlık Ahır
29- Kanara 30- Mandıra
31- Değirmenler 32- Fabrika
33- Asri Mezarlık 34- Hayvan Mezarlığı
35- Tuğla, kiremit ocakları 36- Yonca ve hayvan pancarı tarlası
37- Koruluk 38- Köy gübreliği
39- Fenni Ağıl 40 Pazar yeri ve zahire borsası
41- Aşı Durağı 42- Selektör Binası
Konuyla ilgili olarak http://www.cumhuriyetkoyu.org , Kazım Dirik’in kitapları ve Prof. Dr Ali CENGİZKAN’ın çalışmalarından yararlanılabilir.