İş Bankası Kültür Yayınları arasında 715 Genel Yayın No ve 300 Edebiyat Dizini arasında yer alan kitap 2003 yılında birinci basım olarak yayınlanmıştır.
Yayını günümüz Türkçesine Cahit KAYRA kazandırmıştır. “Kurtuluş Savaşı bitmiş ve her savaşta olduğu gibi geride binlerce kimsesiz, yetim çocuk kalmıştır. Zamanın Sağlık Bakanı olan Dr. Mehmet Fuat, Mart 1923’te ABD’ye giderek orada yaşayan Türkler arasında bir kampanya başlatır ve bu yetim çocuklar için bağış toplamaya başlar…”
Cahit KAYRA’nın sözleri Himaye-i Etfal Cemiyetinin (Çocuk Esirgeme Kurumu) kuruluşu sırasındaki durumu çok açık bir şekilde özetlemiştir.
Kitap 1925 yılında yayınlanmıştır. KAYRA yakınlarının birisinin evinde bulduğu kitabı çevirmiş ve sosyal hizmet tarihine önemli bir katkı vermiştir. Himaye-i Etfal Cemiyeti konusunda son yıllarda makale ve kitap sayısı hızla artmaya başlamıştır. Bu alanda Turgay Çavuşoğlu’nun iki yayını bulunmaktadır. İnönü Üniversitesinde Yrd. Doç. Dr olarak görev yapan Makbule SARIKAYA Doktora tezini Çocuk Esirgeme üzerine yapmış kitabı yakında Atatürk Araştırma Merkezinde yayınlanacaktır. Yine Hacettepe Üniversitesi Sosyal Hizmet Bölümü Öğretim Üyesi Dr Hakan ACAR bu konuda yayın yapmıştır. Fuat Umay’ın hayatı hakkında bu kitabın dışında Doç. Dr Veysi AKIN’ın kitabı bulunmaktadır.
Fuat Umay’ın kitabını ilginç kılan kendi anılarını anlatmasıdır. Dr. Fuat UMAY ABD’de ciddi gözlemlerde bulunmuş ve bir çok uygulamayı ülkemize taşımayı başarmıştır. Kitabın 165 sayfasında “vali, belediye başkanları, üyeler ve görevliler vb. baştan sona kadar o memleketin belli yaşlardaki çocuklarından seçiliyor.” Demektedir. Umay bu uygulamayı Çocuk Haftaları ve Bayramlarında hayata geçirmiş çocukların günümüzde de belirli makamlara oturması geleneğini sürdürmemize neden olmuştur.
Kitabın konu başlıkları arasında;
-Türkiye Himaye-i Etfal Cemiyeti New York Merkezi,
-Hükümetin Çocuk Evleri
-Çocuk Mahkemeleri
-Kindergarten
-Amerikalı kadınlar
-Çocuk- Oyuncak gibi bölümler yer almaktadır.
Kitapta tüm gezi programı ayrıntılarıyla yer almıştır. Cahit KAYRA kitabın bazı bölümlerini çevirmediğini belirtmiştir. Bunların büyük çoğunluğu sosyal hizmetler ile ilgili bölümlerdir.
Kitapda toplum doktoru, Toplanma Merkezleri gibi ceviriler yer almaktadır. Cahit KAYRA bazı bölümlerde Sosyolog olarak yer verse de yazılanlardan anlaşılan bu tür birimlerde sosyal hizmet uzmanlarının çalıştığını göstermektedir.
Dileğimiz bu kitabın sağlıklı bir şekilde ve tam olarak çevrilmesi, Fuat UMAY’ın hayatta olan kızından bilgi ve belgeleri toplayarak Çocuk Esirgeme Kurumu tarihine kazandırılması ve zaman geçirilmeden sözlü tarih çalışmasının yapılmasıdır.
Son görüşmemizde sayın Esin UMAY artık ileri yaşlara ulaştığını, yaşamında bir takım kısıtlamaların olduğunu belirtmiştir. Esin Hanım bilgi ve belgelerini herkesle paylaşmayı sevmekte ve bu konuda araştırma yapan herkesi desteklemektedir.
Sanırım Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Genel Müdürlüğüne bu konuda büyük görevler düşmektedir. Himaye-i Etfal Cemiyeti’nin 1908 Kırklareli’nde kurulduğunu düşünürsek kurum 100 yıllık çınar olmuştur. Bu çınarın kolları arasında ana kucakları, sıhhi banyolar, muayenehaneler, süt damlaları, kütüphaneler, aşevleri, talebe sofraları, yüzme havuzları, sinemalar, tiyatrolar vb çalışmalar vardır.
